regels

25 februari 2015

We leven in een tijd van regels. Van toenemende regeldruk, zoals dat heet in het jargon van de bureaucratie. Ondanks pogingen om het aantal regels van overheidszijde te verminderen, ontstaan er links en rechts nieuwe bundels van regels. Actueel is dat gemeenten sinds de decentralisatie tal van (verschillende) regels stellen aan zorginstellingen die binnen hun gemeentegrenzen opereren. Ander voorbeeld: wie op internet iets koopt, moet zich eerst akkoord verklaren met de leveringsvoorwaarden. Dat vroeg toch niemand aan je als je iets in een winkel kocht! Als er een calamiteit gebeurt, klinkt er meteen de roep om meer regels. Met al dergelijke regels wordt geprobeerd om ons gedrag te beïnvloeden, te sturen: je moet niet zus maar wel zo doen. Regels om ons uiterlijk gedrag om te buigen in de gewenste richting. Regels om ons in te passen in het grote geheel dat de maatschappij heet. Regels waarop vaak een sanctie staat: bij overtreding volgt een boete of straf, of gaat in ieder geval de koop niet door.

Hoe staat het met onze innerlijke regels? Aan welke innerlijke regels gehoorzamen wij eigenlijk? In welke richting wijst ons innerlijk kompas? Welke regels, waarden, idealen leven er in ons hart? De tijd van de grote woorden lijkt voorbij. De kerken hebben veel gezag verloren. Het christelijk geloof is haar vanzelfsprekende zeggingskracht kwijt. De godsdienst van de Islam wordt overschaduwd door een radicale en fundamentalistische ideologie.

Op de markt van zingeving en geluk is het handvol kramen van vroeger vervangen door een veelheid aan uitstallingen in uiteenlopende soorten en maten, van welness tot meditatie en van spititualiteit tot geloof in van alles en nog wat. Keus genoeg! Ieder kan er uitpikken wat haar/hem lijkt te passen. Zo kan je gaan mediteren of je helemaal richten op duurzaamheid of je innerlijke balans proberen te herstellen. Maar wat is ons innerlijk kompas? Aan welke innerlijke regels houden we ons? Waar richten we ons op als we met onszelf in gesprek gaan? Wat willen we minimaal aan onze kinderen doorgeven? Als we vandaag de tien geboden opnieuw zouden schrijven, welke regel zouden wij dan bovenaan zetten?

Ik houd het vooralsnog bij het motto van Albert Schweizer: eerbied voor al wat leeft.