Arbeidsverzuim is een enorme kostenpost voor werkgevers en een uiting van problemen van werknemers. In Nederland zijn er duidelijke procedures ontwikkeld (met name de WvP: Wet verbetering Poortwachter) om met arbeidsverzuim om te gaan. Arbeidsverzuim kan betrekking hebben op objectiveerbare oorzaken zoals een gebroken been of een operatie. Het kan ook gerelateerd zijn aan minder grijpbare zaken zoals stress, privéproblemen of spanningen op het werk. Vaak zal het gaan om een combinatie van beide: lichamelijke klachten en spanningen van uiteenlopende aard.
De WvP biedt een kader voor effectieve procedures en stappen. Naast de verplichte stappen die voortvloeien uit wet- en regelgeving is echter allereerst en wel zo snel mogelijk een goed gesprek nodig tussen de werkgever (de eigenaar-directeur of de directe leidinggevende) en de werknemer, bij voorkeur bij de werknemer thuis (die dan immers veilig op eigen terrein is en de huiskamer biedt de werkgever meteen een gevoel bij de persoon van de werknemer). Dit gesprek mag gaan over de oorzaak van het verzuim, niet in beschuldigende zin maar in belangstellende en onderzoekende zin: welke oorzaken zijn er -in de beleving van de werknemer!- voor het verzuim? Indachtig het gegeven dat het vaak gaat om een combinatie van oorzaken (grijpbare en ongrijpbare oorzaken) zal het gesprek moeten gaan over met name de ongrijpbare oorzaken zoals stress, negatieve gevoelens, ruzie, gekwetstheid, enz. Dit lastige gesprek is essentieel voor een snelle oplossing van het verzuim. Het gaat er immers om dat alle oorzaken zo snel mogelijk op tafel komen zodat er maatregelen genomen kunnen worden.
Essentieel is ook dat het gesprek een dialoog is: geen verhoor, geen verantwoording (‘waarom kom jij niet naar je werk’), geen welles-nietes gesprek. Het is niet iedereen gegeven om een dergelijk gesprek te voeren. Daarom kan het nodig en nuttig zijn om een neutrale gepreksleider in te huren. Een mediator is gespecialiseerd in verbindende communicatie en kan de deelnemers aan het gesprek helpen om te praten over de zaken waar het echt om gaat, zonder in een escalerende strijd te verzanden.
Naast de eerste actie van een openhartig gesprek tussen werkgever en werknemer (waartoe beiden het initiatief kunnen nemen, zolang ze maar niet op elkaar gaan zitten wachten), is een tweede actie nodig en wel volgens de flessenhals-methodiek (TOC: theory of constraints). Vanuit deze invalshoek kijken werknemer en werkgever er samen naar welke hindernis om aan het werk te gaan de grootste en meest belemmerende is en wat terugkeer naar het werk, mogelijk slechts eerst voor een paar uurtjes, kan bevorderen. Even koffiedrinken op het werk kan al helpen om de drempel lager te maken.
Samengevat: u als werkgever/directe leidinggevende en u als zieke werknemer kunt er zelf veel aan doen om het arbeidsverzuim te verminderen. Ga praten en bespreeek samen wat er nodig is. Vergeet ondertussen niet om de stappen die de WvP vereist óók te zetten, anders komt u beiden in andere problemen terecht. En dat is nou ook weer niet de bedoeling.